Zgodnie z przepisem art. 23711 § 1 kodeksu pracy pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników tworzy służbę bezpieczeństwa i higieny pracy, zwaną dalej „służbą bhp”, pełniącą funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca zatrudniający do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.
Kiedy pracodawca może sam realizować zadania służby bhp?
Pracodawca posiadający ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp może sam wykonywać zadania tej służby, jeżeli:
„Zewnętrzna” służba bhp
Zgodnie z § 2 ww. przepisu w przypadku braku kompetentnych pracowników pracodawca może powierzyć wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy.
Pracownik służby bhp oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp, o którym mowa w § 1, a także specjalista spoza zakładu pracy powinni spełniać wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania zadań służby bhp oraz ukończyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracowników tej służby.
Kiedy tworzyć służby bhp?
Obowiązek utworzenia służby bezpieczeństwa i higieny pracy spoczywa na pracodawcach zatrudniających więcej niż 100 pracowników oraz pracodawcach, którym utworzenie tej służby nakazał właściwy inspektor pracy, czyniący to w sytuacji, gdy jest to uzasadnione stwierdzonymi zagrożeniami zawodowymi (§ 1 i 4). Nadmienić należy, że niedopełnienie tego obowiązku stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny (art. 283 § 1 kodeksu pracy).
Szczegółowy zakres działania, uprawnienia, organizację, liczebność, a także podporządkowanie służby bhp określa wydane na podstawie delegacji zawartej w § 5 ww. przepisu, rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.).
Struktura służby bhp
Służbę bhp stanowią wyodrębnione komórki organizacyjne jednoosobowe lub wieloosobowe. Liczbę pracowników tej służby ustala pracodawca, biorąc pod uwagę stan zatrudnienia oraz występujące w zakładzie warunki pracy i związane z nimi zagrożenia zawodowe, a także uciążliwości pracy. Pracodawca zatrudniający od 100 do 600 pracowników tworzy wieloosobową lub jednoosobową komórkę albo zatrudnia w tej komórce pracownika służby bhp w niepełnym wymiarze czasu pracy. Pracodawca zatrudniający ponad 600 pracowników zatrudnia w pełnym wymiarze czasu pracy co najmniej 1 pracownika służby bhp na każdych 600 pracowników (§ 1 rozporządzenia).
Obowiązek realizacji zadań służby bhp spoczywa na każdym pracodawcy (niezależnie od ilości pracowników pracujących w danym zakładzie pracy). Sposób realizacji tego obowiązku uzależniony jest od ilości zatrudnionych pracowników. Pracodawca zatrudniający do 100 pracowników może powierzyć realizację tych zadań uprawnionej osobie spoza zakładu pracy, co ma najczęściej miejsce poprzez zawarcie umowy zlecenia z bhpowcem prowadzącym własną działalność gospodarczą (pracodawca może także sam realizować zadania takiej służby lub upoważnić pracownika posiadającego określone uprawnienia). W przypadku przekroczenia limitu 100 pracowników zatrudnionych w zakładzie pracy (również w przypadku istnienia kilku oddziałów w zakładzie pracy danego pracodawcy w różnych miastach) pracodawca ma obowiązek utworzyć służbę bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy (najczęściej uprawniona osoba zatrudniana jest na podstawie stosunku pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy). Natomiast pracodawca zatrudniający ponad 600 pracowników zatrudnia w pełnym wymiarze czasu pracy co najmniej 1 pracownika służby bhp na każdych 600 pracowników.
PODSTAWA PRAWNA:
art. 23711 kodeksu pracy
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.)
Wojciech Mazur ekspert SRW ds. PIP
(artykuł ukazał się również na stronie www.hrpolska.pl)
Powrót